Kurdistan Center
for Democracy in the Middle East
Accueil En
Accueil Fra
Accueil Ku
accueilAr
Accueil En Accueil Fra Accueil Ku accueilAr
Khoyboun Flag
Home Page Accueil En Articles articles LangueArt
LangueArt archives
archives contact
contact titres livres
titres livres
About us
about us
www.kcdme.com
فەزای سياسی

،ئەم ئەرتيکلە بە عەقلەکی زور سادە، نزم و نەزانی "ئەنجومەنی سەرکردايەتيی، جڤاتی نيشتمانيی ئەنجومەنی ناوە ندی، "سکرتاريەتي حيزبی"، مەکتەبی ڕێکخستن"،...هتد، هاتوتە نووسێن بو هەموو ،عێراق، کە باسی کونسپتي فەزای سياسی ئەکەت. چەند جور فەزای سياسی هەنە لە کوردستانا باشور بەغدا و تايبەتمەنديەکانيان. فەزای سياسی کە دەسەڵاتدارە لە کوردستانا باشور و لە هەموو عێراق دا ناوی چيە؟ يەک دوو تايبەتمەنديەکانی نوخبەی مەرکەزی حيزبەکان کە جەماوەرە کورد ئاگادار نيە وچەند خاڵی گرنگ نە تەنها بو کومەلگای کوردی بەلام بو هەموو عێراق بە شێوەيەکی عام
   لێرە دا باسی فەزای جورا جور وەک: ئابوری، شخسی، سايکولوژی، گشتی، شاری، جوگرافيايی
هتد، ناکەێن. ... ،absolute،Utopian،relative, sous espace politique
دەتوانی بە چەند شێوەیەک ڕوونکردنەوە و شەرح کردنی کونسپتی "فەزای سياسی" بيکەی کە تايبەتمەنديەکانی تايبەتی خۆی هەيە لە ناو هەر هەرێم، حيزب، و وولاتەک دا،...هتد. فەزای سياسی = نە وەک جوگرافيايی سياسی بە لام وەک فەزای فکر، هێزر و بير کردنی سياسی و سياسەت کردن
Est une dimension de la société à la fois subjective et objective qui a ses relations particulières avec les autres dimensions de la société et elle est plutôt dominante par rapport aux autres dimensions sociales.
پێش کە باسی تايبەتمەنديەکانی فەزای سياسی بيکەێن، هوشيار بارزانی گووت" کومەلگای کوردی وعێراق بە شێوەیەکی عام پێويستە ئاگاداری خالەکانی ژێرەوە بيت
شير، ماست و جەلو بەرگی ئيوە،...هتد، لە دەرەوە بووتان دێت. بە لام لە هەمان کات دا فولان کەس بە جەلو  بەرگی گران بەها سەفەری ئيران، ميسر،...هتد، ئەکەت و ئەڵێت: کاکە کتێبەکم چاپ کردووە. لە کاتی کە شير و ماستەت لە دەرەوە بوت دێت، کتێب چاپ کردن، کونفرانس، کۆنگرە، کۆبوونەوە و هەڵپەرێنی جياوازت بەهای يەک فلوسک نيە. وايە يان نە بێ شخسيەت؟
،نەبوونی هيج ستراتيجێەکی سياسی، ئابوری، عەسکەری، کومەلگايەتی، دبلۆماسي، سايکولوژي  پەروەردەی، تەکنەلۆجيا،...هتد، لە ناو زەمان و مەکان دا
نوخبەی مەرکەزی حيزبەکان نە تەنها ئاستەکی نزم و نەزانيان هەيە، بەلام بە بەردەوامی گالتە و ياری  کردنەکی زور پێس بە ئەکتەری تاکە کەس(هەموو کومەلگا)،ئەکەن
حيزبی بون بە شێوەیەکی ١٠٠% و گشتی = نەزان، بێ شخسيەت، پيسی و بێ ئەخلاقي، ئاستەکی  ،زور نزم، عەقڵيەتەکی زور بچوک و تەسك، دزی جورا جور، ژێر کونترولی خو پەرستيەکی بێ سنور دانە کۆيلايەتی کردنی خۆتان لە زەمان دا،...هتد
 هو فولان کەس، ئەڵێن دوو عەقل لە يەک عەقل باشترە، سە عەقل لە دوو عەقل باشترە و چوار عەقل لە سە  ،عەقل باشترە،...هتد. بەلام هەموو حيزبەکانی عێراقی ( کومەل، يەکگرتوە، گوران، پارتی، يەكێتی سوشياليست،...هتد، و رێکخراوه‌کانی جياوازيان: ئەنجومەنی سەرکردايەتيی، جڤاتی نيشتمانيی، ئەنجومەنی ناوە ندی، مەلبەندی ڕێکخستن، سکرتاريەتي حيزبی، پەرلەمانتار، مەکتەبی ڕێکخستن،...هتد، لە گەل شخسيەت مەدار، پەرلەمانتار، ژورناليست،...هتد،) = يەک عەقلە کە عەقڵێەتەکی دز، نەزان، نزم، عەشيرەتی، بچوک و تەسكە، کە لە خزمەتی دوو شەت دايە: بەرژەوەندی نوخبەی مەرکەزی و ئەکتەری دەولي هەڕێم و غەيری ناوچەکە
ئەم بارودۆخي زور ئاڵۆزی کومەلگايەتی، ئابوری، سياسی، دينی،...هتد، نە تەنها لە کوردستان بەلام لە هەموو عێراق دا پيشاندەدات کە نە تەنها کاتی ئەم سيستەمی دزی، نەزان و گەندەل نەماوە بەلام لە هەمان ،کات دا هاوار ئەکەت کە ئەم شێواز و هەست پێکردنی سياسەت و سياسەت کردن = شێوازەکی نەزان، نزم نەبوونی بەرژەوەندی گەلی عێراق، گالتە و ياری کردنی جورا جور بە جەماوەر و شێوازەکی زور زور
Primitive.
پاش ڕوخاندنی ڕژێمی بەعسی لە عێراق، نە تەنها لە کوردستان بەلام لە هەموو عێراق دا و تا ئێستا  
The different paradigms that are highly toxic (Shiite Sunni division, minority, majority, territorial dispute, a super corrupt elite, ethnicity....), continue to exist fully up to our present day.
ئەم خاڵی سەرەوە دوو شەت بومان پێشان ئەدەت: ئێڤولوسيونيزمەکی زور نێگەتيڤ و
Cuisante défaite(politique, sociale, économique, militaire,…) de la classe politique irakienne dans son ensemble dans le temps et dans l’espace.
لە سەرانسەری عێراق دا هەمووتان پێويستە باش ئاگادار بن کە کۆيلەی هيج حيزبەک يان کۆيلەی هيج   بنەمالەك نينە. و زور زور گرنگە کە خۆتان لە عەقڵیەتی ژەهراوی نوخبەی مەرکەزی حيزبەکان رزگار کەن
،زور زور گرنگە کە ئەکتەری تاکە کەس لە بەغدا، بەسرا، ناسریە، کەربەلا، نەجەف، سڵێمانی  کەرکوک خانەقێن، کەلار، چەمچەمال، دوکان، رانيە، هەلەبجە،هەولێر، ئاکری، دهوک و زاخو،....هتد، يارمەتی دانی يەكتر بن بە شێوەیەکی زور زور جديي بو: - دروست کردنی حەرەکە يەکی سەرانسەری بە عەقڵ و مئتودەکی تايبەت بە زووترين کات بو
- Avoir une nouvelle conscience collective et politique.
- pour sortir des anciens paradigmes qui sont très destructifs.
هيج حيزبەک لە عێراق دا توانای ئەوە نيە کە گورانکاريەکی بنەرەتی لە ناو کومەلگا  يان لە ناو حيزب دا بيکەت. وايە يان نە بێ شخسيەت؟
،هيج کەس باسی عێراقی نوێ، تازە نەکەت. بەلام زور چاک باسی  دروست کردنی سيستەمي پيسي  شەری برا کوژي جورا جور، نەزانينی جورا جور، گە ندەلي، دزی، و کۆيڵايەتی کردنی کومەلگا، تاڵانی سروەت و سامانی عێراق و بەتايبەتی دزينی نەوت بە دڵی خۆيان، ...هتد، بيکەن. پاش ڕوخاندنی ڕژێمی بەعسی سه‌رۆكوه‌زیرانی عێراق بو دوو ووشە زور زيرەکن: "ماکو خدمات". سه‌رۆكوه‌زیرانی جورا جوری عێراق "ماکو خدمات" پێروزت بيت بێ شخسيەت
 ئەمە چێ ديموکڕاسيە لە عێراق کە تايبەتمەنديەکانی: بەرێوەبردنی لە ژێر کونترۆڵی ئەکتەری  دەولي ناوچەکە و غەيري ناوچەکە دايە، شەرعيەت دانەکی بە هێز بە نەزانين و گەندەليەکی بێ سنوور و جياوازی نوخبەی مەرکەزی حيزبەکان، دواکەوتوونی کومەلگا بە شێوەیەکی عام،...هتد
کومەلگا وەک لەش، جسمي مرۆڤ، ئينسانە. مرۆڤ کە نەخوش بو ئەروات بو ڵای دکتۆر. بەلام ئەم نوخبەی  مەرکەزی حيزبەکانی عێراقی چی لە کومەلگايان کردووە؟
پارتی، يەكێتی، کومەل، يەکگرتوە، گوران، سوشياليست،...هتد، بە شێوەیەکی گشتی ئەزانن کە  هەڵوەشاون و باوەڕی، ئيمان بە ئيش و کاری خويان نەماوە. نازانن چي بيکەن. نە تەنها کوردستان بەلام هەموو عێراق داخلی قەيرانەک بوويە کە زور قووڵ و مەترسي دارە بو هەموو کومەلگا بە شێوەیەک کە بچووکترين شانوی جسم، لەشت هاوار ئەکەت کە کاتی گورانکاری ئەم سيستەمی دزی، گەندەلی و خيانەتە
."...هتد -
بە کورتی و بە عەقڵەکی زور سادە هوشيار بارزانی گووت" خاڵەکانی سەرەوە پێشان ئەدەن کە فەزای سياسی بە شێوازی شخسی و حيزبی (ئەنجومەنی سەرکردايەتيی، جڤاتی نيشتمانيی، ئەنجومەنی ،ناوە ندی، مەلبەندی ڕێکخستن، سکرتاريەتي حيزبی، مەکتەبی ڕێکخستن، ...هتد، ئەندامی حيزبی نوخبەی مەرکەزی،...هتد)، و بە شێوەیەکی گشتی نە تەنها لە کوردستان بەلام لە هەمووعێراق دا تايبەتمەنديەکانی تايبەتی خۆی هەيە کە
- Manipulateur (par les acteurs étrangers, …), et manipulé (le mental, l’égo, le matérialisme sans frontière,) presque à tous les niveaux et sur tous les plans.
- Cet espace donne une légitimité permanente à la corruption sans frontière, le non savoir-faire, incapacité de produire un réel changement
%و کۆيلايەتی کردنی کومەکگای عێراقی بە شێوەیەکی 100
 خۆپێشاندانه‌كانی ناڕەزایی لە بەغدا و چەند شارێكی تری عێراقدا پێشان دا کە کومەلگای عێراقی بە شێوەیەکی گشتی تينووی گورانکاريە بەلام گورانکاريەک 1کە زور جياواز بيت لە گەل ووڵاتەکانی تری عەرەبی. هوشيار بارزانی گووت" ئەم خۆپێشاندانه‌كان شتەکي زور باش بو بەڵام پێويستە کە بەردەوام بن بە شێوەیەکی ڕێکوپێک، لە ناو ڕێکخراوەک دا کە خارەجی هەموو حيزبی هيچو پوچی عێراقی بيت. گەلی عێراق بە شێوەیەکی عام پێويستە باش ئاگادار بيت کە بە راستی نوخبەی مەرکەزی ،حيزبەکانی عێراقی نوخبەیەکی نەخۆشە. نەخۆشيەکی: نەزانينی بێ سنووري سياسی کومەلگايەتی، ئابوری، دەولی، دينی، شخسی،...هتد. کوشتنی زيادتر لە ١٠٠ کەس و بریندار بوونی ژمارەيەکی زور لە خۆپێشاندەران پێشان ئەدەت کە عێراق وەک ووڵات، ووڵاتەکی
"Rustique, ignorant, brut, manipulé,..."
،ژيانی ڕۆژانەی نوخبەی مەرکەزی حيزبەکان چوونە؟ بە چێ شێوەيەکە؟ لە ناو زەمان دا ئەنجامي کار، ئيش ،فکر و هێزر کردنی نوخبەی مەرکەزی حيزبەکان چيە؟ وەڵام: نەزانينەکي بێ سنور و جياوازی شخسي سياسي، ئابوری، ديني،...هتد، فەساد ، دزی، گەندەڵی بێ سنور و کۆيلە کردني کومەلگا بە شێوەیەکی%١٠٠
يەک دوو تايبەتمەنديەکانی نوخبەی مەرکەزی حيزبەکان کە زور گرنگە کومەلگا بە شێوەیەکی عام ئاگادار بيت
=قسە کردن، رەفتار، کردار و کار کردنی نوخبەی مەرکەزی حيزبەکان بە شێوەیەکی عام و بە بەردەوامی
- Le "non contrôle" de leur espace politique et publique à différents niveaux et plans, une image très artificielle
- Une reproduction de la psychologie cognitive hautement négative
يەک فەزای سياسی هەيە لە کوردستان و لە سەرانسەری عێراق کە فەزایەکی زور گەندەل، ئاستەکی نزم و نەزانی جورا جور و بازرگانی کردنی زور بە هێز بە کومەلگا  
کا  وەرە  قەنديل، وەرە، پێروزت بيت فەزای سياسی قەنديلە. هوشيار بارزانی گووت" بێ گومان فەزای سياسی قەنديلە، فەزایەکی زور ووشك و نەزانە بە چەند شێوەیەک لە ناو زەمان و مەکان دا. %دی
"زورە لە قەنديل."  Manipulateur et manipulé"
عەقڵيەت، کردار، رفتار، کارکردن، فکر و هێزر کردنی نوخبەی مەرکەزی حيزبەکانی کوردی بە شێوەیەکی عام = کارەساتە بو جەماوەرە کورد  بە شێوەیەکی گشتی لە ناو زەمان دا
هوشيار بارزانی گووت" هەموو حيزبەکانی کوردی بە شێوەیەکی ١٠٠% بو پەيوەنديەکانی نيودەولەتي ئەگر لە ژێر سفر نەبن، سفرن
،ئەکتەری تاکە کەس لە بەغدا، بەسرا، ناسریە، کەربەلا، نەجەف، سڵێمانی، کەرکوک، خانەقێن، کەلار ،چەمچەمال، دوکان، رانيە، هەلەبجە،هەولێر، ...هتد، (ئەنجومەنی سەرکردايەتيی، جڤاتی نيشتمانيی ئەنجومەنی ناوە ندی، مەکتەبی ڕێکخستن"، ئەندامي حيزبي،...هتد،)، هەمووتان باش ئەزانن کە کاتی ئەم .سيستەمە بە هيج شێوەیەک نەماوە لە عێراق و ئێستا بۆنی هێلکی ڕزي لە حيزبەکاني عێراقي دێت
هوشيار بارزانی گووت"هەموو ئەکتەری تاکەکەس لە سەرانسەری عێراق دا پێويستە باش ئاگادار بيت کە رزگار کردنی عێراق لە ئەم بارودۆخي زور ئالوز دا تەنها يەک شەتە = دروست کردنی حەرەکەيەکی سەرانسەری بە زووترين کات بە عەقڵ و مئتودەکی تايبەت بە شێوەیەک کە بەرژەوەندی عام دەسەڵاتدارە لە سەر بەرژەوەندی شخسی لە ناو زەمان و مەکان دا. ئەوەی کە زور گرنگە ئەوەیە کە هەموو ئەکتەری ،تاکەکەس
(دەوڵەمەند، قوتابی، بازرگان، فەقير، جوتيار، پێشمەرگە، ماموستا، شخسيەت مەدار، شاعير، دادوەر سياسەتمەدار، ئەندامی حيزبی، پەرلەمانتار، روشنبير،  پوليس، ژورناليست، ...هتد)
Get out of your usual « comfort zone »,
هەست کردن بە گرنگی، هێز و توانای خۆت بيکەی و زور بە هێز دست بيکەن بە کار و ئێش کردن بو ئەم گورانکاری بنەرەتی و سەرانسەری
عێراق بە هيج جورەک نابيت بەبێت بە مەيدانی شەری جورا جور بينی ئەکتەری دەولي هەڕێم و غەيری ناوچەکە. هوشيار بارزانی گووت" هەموو عێراق بە شێوەیەکی عام پێوستەيەکی زور زور گرنگ هەيە بە پيلان يان پڕۆژەيەکی تايبەتە کە ناوی
« EducationS, ConstructionS, Contrôle ». Autrement dit d’un « saut quantique(quantum leap) ».
.لە ناو زەمان و مەکان دا ئەم پيلانە پێويستە ڵە ژەێر کۆنترۆڵی کونسپتي "بەرژەوەندی عام" دابيت زور زور گرنگە کە واز بينن ڵە
your animal instinct.
فولان کەس (بە تايبەتی ئەو کەسی کە خۆی بە نوخبە حساب ئەکەت)، باش ئاگاداری خۆت بە کە دادەنيشێ و دەست بە قسە کردن ئەکەی = ديوان و مەجڵس گەرم کردنەکی تايبەت، ئاستەکی نزم و نەزانی جورا جور و هوکارەکی تر کە بە هيج شێوەیەک ئاگادار نی
فەزایەکی تر هەيە لە سەرانسەری عێراق دا کە ناوی فەزای نارەزای و بێزار بوونی...هتد، زور قووڵی کومەلگای عێراقە بە شێوەیەکی گشتی
،ئەنجومەنی سەرکردايەتيی و ناوە ندی، جڤات، وەزير و گوزير، مەکتەبی ڕێکخستن، ئەندامي حيزبي فولان کەس، پەرلەمانتار، روشنبير، پێشمەرگە، ماموستا، شخسيەت مەدار، پوليس، ژورناليست، دەو ڵەمەند، قوتابی، بازرگان، جوتيار،....هتد،  چێ بيکەين ئێستا و ئەنجامي ئەم ئەرتيکلە؟
هوشيار بارزانی گووت" زور زور گرنگە کە
.واز بينن لە هەست، فکر و کار کردني کڵاسيکی، نەزان، نێگەتيڤ و کۆيلە کردنی خۆت و کومەلگا
 بڵاو کردنی ئم ئە رتيکلە بە شێوەيەکی تايبەت لە سەرانسەری عێراق دا
 ،بانگی هەمووتان ئەکەم، کومەلگای عێراق، ئەکتەری تاکەکەس: وەرە. لە ناو ئەم ووشەی "وەرە" دا  ميکانيزم و پرۆسەی گورانکاريەکي تايبەت هەيە کە کە لە بەرژەوەندی عامی گەلی عێراق دايە لە ناو زەمان و مەکان دا



م.امين